مارجین ضرروی چیست؟

• صمد بهرنگی
• 2024-07-7

در دنیای مالی، ابزارهای مختلفی برای بهینه‌سازی سرمایه‌گذاری و کاهش ریسک‌ها وجود دارد. یکی از این ابزارها به طور خاص در معاملات مالی استفاده می‌شود که به معامله‌گران امکان می‌دهد تا با استفاده از اعتبار قرضی، حجم بیشتری از دارایی‌ها را کنترل کنند. این فرآیند به معامله‌گران اجازه می‌دهد تا حتی با سرمایه‌گذاری کم، بازده بیشتری را تجربه کنند. با این حال، استفاده از این ابزار نیاز به دقت و مدیریت ریسک دارد.

مارجین ضرروی یکی از مفاهیم اساسی در این زمینه است که بدون آن بسیاری از معاملات بزرگ ممکن نیست. این مفهوم به مقدار حداقلی از سرمایه‌ای که باید در حساب معاملاتی موجود باشد تا بتوان از اعتبار قرضی برای انجام تراکنش‌های بزرگتر استفاده کرد، اشاره دارد. در حقیقت، مارجین ضرروی به عنوان یک نوع ضمانت برای وام‌دهنده عمل می‌کند تا از ریسک‌های ناشی از نوسانات بازار جلوگیری شود.

در این مقاله به بررسی دقیق‌تر مارجین ضرروی، نحوه عملکرد آن و اهمیت آن در بازارهای مالی خواهیم پرداخت. همچنین، به تحلیل مزایا و معایب استفاده از مارجین ضرروی خواهیم پرداخت و ریسک‌های موجود در این فرآیند را مورد ارزیابی قرار خواهیم داد.

مفهوم مارجین ضرروی در معاملات

در معاملات مالی، به ویژه در بازارهای ارز و سهام، امکان خرید و فروش با استفاده از اعتبار قرضی وجود دارد. برای انجام چنین معاملاتی، نیاز است که معامله‌گران مقدار مشخصی از سرمایه خود را به عنوان تضمین در حساب خود داشته باشند. این مقدار تضمینی به عنوان مارجین ضرروی شناخته می‌شود و بدون آن امکان استفاده از اعتبار قرضی برای انجام تراکنش‌ها وجود ندارد.

نقش مارجین ضرروی در کنترل ریسک

مارجین ضرروی علاوه بر این که به معامله‌گران این امکان را می‌دهد که از اعتبار قرضی استفاده کنند، به عنوان یک ابزار برای کنترل ریسک نیز عمل می‌کند. با تعیین حداقل مقدار مارجین ضرروی، کارگزاران و پلتفرم‌های معاملاتی از اطمینان حاصل می‌کنند که سرمایه‌گذار قادر به پوشش ضررهای احتمالی خود در صورت نوسانات شدید بازار خواهد بود. این سیستم به طرز قابل توجهی در حفظ ثبات بازار تاثیرگذار است.

تفاوت مارجین ضرروی با سایر انواع مارجین

اگرچه مارجین ضرروی بخش مهمی از فرآیند استفاده از اعتبار قرضی است، اما انواع مختلف دیگری از مارجین نیز وجود دارد که در معاملات متفاوت به کار می‌روند. مارجین آزاد و مارجین مورد نیاز، دو نمونه دیگر از انواع مارجین هستند که کاربردها و ویژگی‌های خاص خود را دارند. تفاوت اصلی این است که مارجین ضرروی معمولا به عنوان حداقل میزان لازم برای باز نگه داشتن موقعیت‌های معاملاتی استفاده می‌شود، در حالی که مارجین آزاد به سرمایه‌ای اطلاق می‌شود که پس از محاسبه مارجین ضرروی در اختیار معامله‌گر باقی می‌ماند.

چرا مارجین ضرروی برای تریدرها مهم است؟

در دنیای تجارت و سرمایه‌گذاری، استفاده از اعتبار قرضی به تریدرها این امکان را می‌دهد که بتوانند با حجم بیشتری از دارایی‌ها در بازار فعالیت کنند. در این شرایط، مارجین ضرروی به عنوان یک شرط ضروری برای ادامه فعالیت‌های معاملاتی عمل می‌کند. بدون آن، امکان استفاده از اعتبار قرضی وجود نخواهد داشت و تریدرها مجبور به انجام معاملات تنها با سرمایه خود خواهند بود.

یکی از دلایل اهمیت مارجین ضرروی برای تریدرها این است که این مقدار تضمینی باعث می‌شود که کارگزار یا پلتفرم معاملاتی بتواند در برابر ریسک‌های ناشی از نوسانات بازار، امنیت مالی را حفظ کند. عدم رعایت مارجین ضرروی می‌تواند منجر به بسته شدن موقعیت‌ها و زیان‌های غیرمنتظره شود. بنابراین، تریدرها باید دقت زیادی در مدیریت مارجین ضرروی داشته باشند تا از بروز مشکلات مالی جلوگیری کنند.

به علاوه، مارجین ضرروی برای تریدرها این امکان را فراهم می‌آورد که با سرمایه‌گذاری کمتر، موقعیت‌های بزرگ‌تری را در بازار به دست آورند و از فرصت‌های معاملاتی بیشتری بهره‌مند شوند. این ویژگی به ویژه در بازارهایی با نوسانات بالا، مانند فارکس، می‌تواند به مزیت رقابتی تبدیل شود. با این حال، تریدرها باید به دقت به محاسبات مارجین و میزان ریسک آن توجه کنند تا از ضررهای بزرگ جلوگیری کنند.

نحوه استفاده از مارجین در بازارهای مالی

استفاده از مارجین در بازارهای مالی به تریدرها این امکان را می‌دهد که با استفاده از اعتبار قرضی، سرمایه‌گذاری‌های بزرگ‌تری را انجام دهند. این فرآیند به معامله‌گران اجازه می‌دهد تا بتوانند با مقدار کمتری از سرمایه خود، حجم بیشتری از دارایی‌ها را کنترل کنند و از تغییرات بازار سود ببرند. در اینجا نحوه استفاده از مارجین به طور کلی بررسی می‌شود.

مراحل استفاده از مارجین

• گشایش حساب مارجین: برای استفاده از مارجین، ابتدا باید حساب مارجین در یکی از پلتفرم‌های معاملاتی باز شود.
• واریز وجه به حساب: پس از باز کردن حساب، معامله‌گر باید مبلغی را به عنوان مارجین ضرروی واریز کند تا بتواند از اعتبار قرضی استفاده کند.
• انجام معاملات: پس از تأمین مارجین ضرروی، معامله‌گر قادر خواهد بود با استفاده از اعتبار قرضی، معاملات خود را انجام دهد.
• بررسی وضعیت مارجین: در طول زمان، معامله‌گر باید به طور مداوم وضعیت مارجین خود را کنترل کند تا از بروز مشکلاتی مانند کال مارجین جلوگیری شود.

نکات مهم در استفاده از مارجین

1. مدیریت ریسک: استفاده از مارجین می‌تواند ریسک‌های زیادی را به همراه داشته باشد. بنابراین، باید استراتژی‌های مناسبی برای مدیریت ریسک و محدود کردن ضررها اتخاذ شود.
2. آگاهی از نرخ بهره: در برخی موارد، استفاده از مارجین شامل پرداخت بهره می‌شود. بنابراین، باید هزینه‌های مربوط به استفاده از اعتبار قرضی را نیز در نظر گرفت.
3. کنترل موقعیت‌ها: در بازارهای نوسانی، امکان تغییر سریع شرایط وجود دارد. تریدرها باید در لحظه‌های حساس به موقع موقعیت‌های خود را کنترل کنند تا از ضررهای احتمالی جلوگیری شود.

مزایا و معایب مارجین ضرروی

استفاده از مارجین ضرروی در معاملات مالی می‌تواند به معامله‌گران این امکان را بدهد که با سرمایه کمتر، موقعیت‌های معاملاتی بزرگ‌تری را کنترل کنند. این ابزار به ویژه در بازارهای پرنوسان می‌تواند فرصت‌های زیادی را فراهم کند، اما استفاده نادرست یا بدون مدیریت صحیح می‌تواند خطرات زیادی به همراه داشته باشد. در این بخش به بررسی مزایا و معایب مارجین ضرروی پرداخته می‌شود.

مزایای مارجین ضرروی

• افزایش توان خرید: با استفاده از مارجین ضرروی، تریدرها قادر خواهند بود تا با استفاده از اعتبار قرضی، حجم بیشتری از دارایی‌ها را خریداری کنند و از نوسانات بازار سود بیشتری ببرند.
• فرصت‌های سودآوری بیشتر: با وجود سرمایه اولیه کمتر، تریدرها می‌توانند از فرصت‌های معاملاتی بیشتری استفاده کنند که در حالت عادی به دلیل محدودیت‌های مالی ممکن نبود.
• تنوع در استراتژی‌های معاملاتی: مارجین ضرروی امکان استفاده از استراتژی‌های مختلفی مانند فروش استقراضی یا خرید در حجم بالا را برای معامله‌گران فراهم می‌کند.

معایب مارجین ضرروی

• افزایش ریسک: استفاده از مارجین ضرروی باعث افزایش ریسک در معاملات می‌شود، زیرا ضررهای بزرگتری در صورت حرکت مخالف بازار می‌تواند رخ دهد.
• هزینه‌های اضافی: در برخی موارد، تریدرها باید بهره‌ای برای استفاده از اعتبار قرضی بپردازند که می‌تواند هزینه‌های اضافی را به همراه داشته باشد.
• احتمال کال مارجین: در صورتی که حساب معامله‌گر به اندازه کافی سرمایه نداشته باشد، ممکن است موقعیت‌های او به طور خودکار بسته شوند و دچار زیان شود.

ریسک‌های مرتبط با مارجین ضرروی

استفاده از مارجین ضرروی در معاملات مالی می‌تواند به فرصت‌های سودآوری منجر شود، اما به همین اندازه نیز با ریسک‌های قابل توجهی همراه است. هرچقدر که این ابزار امکان افزایش حجم معاملات را فراهم می‌کند، در عین حال با خطرات زیادی نیز روبروست که باید به دقت مدیریت شوند. در این بخش به بررسی مهم‌ترین ریسک‌های مرتبط با مارجین ضرروی پرداخته می‌شود.

ریسک‌های مالی و زیان‌های بالقوه

• افزایش زیان‌ها: یکی از بزرگ‌ترین ریسک‌ها در استفاده از مارجین ضرروی این است که ضررها می‌توانند به همان اندازه که سودها بزرگ‌تر می‌شوند، افزایش یابند. در صورتی که بازار برخلاف پیش‌بینی تریدر حرکت کند، ضررهای سنگینی می‌تواند به سرمایه اولیه وارد شود.
• ریسک کال مارجین: زمانی که موجودی حساب معامله‌گر از حداقل میزان مارجین ضرروی کمتر شود، کارگزار می‌تواند موقعیت‌ها را بسته و از کاربر درخواست تأمین دوباره مارجین کند. این موضوع ممکن است باعث توقف موقعیت‌ها در بدترین زمان ممکن شود.
• هزینه‌های اضافی: استفاده از اعتبار قرضی معمولاً با پرداخت بهره همراه است که ممکن است هزینه‌های اضافی برای تریدر ایجاد کند. این هزینه‌ها در طول زمان می‌تواند تأثیر منفی بر بازده کلی معامله‌گر داشته باشد.

ریسک‌های روانی و تصمیم‌گیری

• تصمیم‌گیری تحت فشار: در شرایطی که معاملات با مارجین ضرروی انجام می‌شود، تریدرها ممکن است تحت فشار روانی قرار گیرند و تصمیمات عجولانه یا نادرستی بگیرند. نوسانات بازار می‌تواند منجر به استرس و اضطراب شود و باعث انتخاب‌های نادرست گردد.
• تحمل ریسک‌های بیشتر: برخی از تریدرها ممکن است به دلیل استفاده از اعتبار قرضی ریسک‌های بیشتری را پذیرا شوند، که این می‌تواند منجر به ضررهای بزرگ و از دست دادن تمام سرمایه شود.

چگونه مارجین ضرروی را محاسبه کنیم؟

محاسبه مارجین ضرروی یکی از جنبه‌های مهم در معاملات با استفاده از اعتبار قرضی است. این محاسبه به معامله‌گران کمک می‌کند تا بدانند چه میزان سرمایه باید در حساب خود داشته باشند تا بتوانند از اعتبار قرضی برای انجام معاملات استفاده کنند. برای محاسبه مارجین ضرروی، چندین عامل مختلف باید در نظر گرفته شود که شامل اندازه موقعیت معاملاتی، اهرم مورد استفاده و نوع دارایی است.

برای محاسبه مارجین ضرروی، معمولاً از فرمول زیر استفاده می‌شود:

مارجین ضرروی = اندازه موقعیت / اهرم

در این فرمول، اندازه موقعیت به مقدار پولی اطلاق می‌شود که معامله‌گر قصد دارد در یک معامله خاص سرمایه‌گذاری کند. اهرم نیز به نسبت اعتبار قرضی به سرمایه خود معامله‌گر اشاره دارد. برای مثال، اگر معامله‌گر از اهرم 1:100 استفاده کند، به این معناست که برای هر 1 دلار سرمایه، قادر است 100 دلار اعتبار قرضی دریافت کند. به این ترتیب، مارجین ضرروی برای معامله‌گران با استفاده از اهرم‌های مختلف متفاوت خواهد بود.

مارجین ضرروی در بازارهای مختلف

استفاده از مارجین ضرروی در بازارهای مختلف مالی تفاوت‌های زیادی دارد. هر بازار ویژگی‌های خاص خود را دارد که می‌تواند تأثیر زیادی بر محاسبه و استفاده از مارجین ضرروی داشته باشد. این تفاوت‌ها به عوامل مختلفی مانند نوع دارایی، میزان نوسانات بازار و قوانین هر بازار بستگی دارند. در این بخش به بررسی نحوه استفاده از مارجین در برخی از بازارهای اصلی خواهیم پرداخت.

مارجین ضرروی در بازار فارکس

در بازار فارکس، که معمولاً از اهرم‌های بالا برای معاملات استفاده می‌شود، مارجین ضرروی نقش مهمی ایفا می‌کند. در این بازار، نرخ‌های اهرم می‌تواند بسیار بالا باشد، مثلاً 1:500 یا 1:1000. به همین دلیل، حتی با سرمایه کم، امکان انجام معاملات با حجم بالا وجود دارد. با این حال، این موضوع می‌تواند ریسک‌های زیادی به همراه داشته باشد.

مارجین ضرروی در بازار سهام

در بازار سهام، استفاده از مارجین ضرروی برای خرید سهام و اوراق بهادار نیز رایج است، اما میزان اهرم معمولاً کمتر از بازار فارکس است. به عنوان مثال، در برخی بازارها، حداکثر میزان اهرم برای خرید سهام ممکن است 1:2 یا 1:4 باشد. این بدان معناست که برای خرید سهام به ارزش 10,000 دلار، باید حداقل 2,500 دلار به عنوان مارجین ضرروی در حساب خود داشته باشید.

همچنین در بازارهای دیگر مانند بازار ارزهای دیجیتال، میزان اهرم و مارجین ضرروی بسته به پلتفرم معاملاتی و نوع دارایی دیجیتال می‌تواند متفاوت باشد. در این بازارها، اهرم‌های بالا برای معاملات استفاده می‌شوند، اما نوسانات شدید بازار می‌تواند ریسک‌های زیادی به همراه داشته باشد.